VatandaåŸLä±K Flashcards ionicons-v5-c

Yaptırım (müeyyide) nedir?

Bir kurala uygun hareket etmeme durumunda karşılaşılacak olan tepkidir.

Yaptırım çeşitleri nelerdir?

2 çeşittir. Manevi yaptırımlar ayıplama, dışlama gibi toplumsal baskılardır.Maddi yaptırımlar ise ceza, cebr-i icra gibi kamu gücü tarafından desteklenen tepkilerdir.

Cebr-i icra nedir?

Borcunu yerine getirmeyen bireyin kamu gücüyle bu kurallara uymaya zorlanmasıdır. Örnek: Elektrik borcunu ödemeyen bireyin elektriğinin kesilmesi.

Tazminat nedir?

Bir kimsenin hukuka aykırılık teşkil eden kusurlu davranışı sonucu başkasına verdiği zararın ödettirilmesidir. 2ye ayrılır maddi ve manevi tazminat.

Ä°ptal nedir?

Hatalı yapılmış idari işlemlerin idare mahkemesinin kararı ile yok sayılmasıdır.

Hükümsüzlük nedir?

Hukuki işlemlerin kanunun öngördüğü şekilde yapılmaması sonucu ortaya çıkan yaptırım türüdür. 3 şekilde karşımıza çıkar, yokluk, butlan ve tek taraflı bağlamazlık.

Mevzu hukuk nedir?

Belli bir dönemde, bir ülkede yürürlükte olan yazılı kurallardır.Örnek:Anayasa, kanun, KHK, tüzük)

Pozitif (müspet) hukuk nedir?

Belli bir dönemde bir ülkede yürürlükte bulunan yazılı ve yazısız tüm hukuk kurallarını ifade eder.Örnek:Anayasa,kanun, KHK,tüzük+örf ve adet hukuku)

İdeal (doğal-tabi) hukuk nedir?

Uygulanan hukuka öncülük eden, onun nasıl olması gerektiğini belirten kurallar bütünüdür.

Hukukun kaynakları nelerdir?

Yazılı, yazısız ve yardımcı kaynaklardır.

Yazılı kaynaklar hangileridir?

Anayasa, Kanun-KHK-milletler arası anlaşmalar, tüzük, yönetmelik, genelge.

Yazısız kaynaklar hangileridir?

Örf ve adet hukukudur.

Yardımcı kaynaklar hangileridir?

Yargısal içtihatlar, Bilimsel görüşler (öğreti ve doktrin)

Hakim hangi kaynaklardan yararlanmak zorundadır?

Yazılı ve yazısız.

Hakim hangi kaynaklardan yararlanmak zorunda değildir?

Yardımcı kaynaklardan.

Yazısız kaynaklar nelerdir?

Toplumda uzun yıllar boyunca uygulana gelen, herkesçe kabul edilen, örf ve adetler hukukun yazısız kaynaklarıdır.

Yargısal içtihatlar nedir?

Emsal mahkeme kararlarıdır, benzer bir sorunun çözülmesinde kaynak teşkil edebilirler.

Bilimsel görüşler nedir?

Öğreti ve doktrinler.Örnek:Tez, makale, otobiyografi.

Hukukun asli kaynakları nelerdir?

Yazılı ve yazısız kaynaklardır.

Kanun boşluğu nedir?

Somut olaya uygulanacak yazılı bir hukuk kuralının olmaması durumudur. Böyle durumlarda hakim meseleyi örf ve adet hukukuna başvurarak çözer.

Kural içi boşluk nedir?

Kural koyucunun bilerek ve isteyerek bıraktığı boşluk türüdür. Hakim böyle bir durumda takdir yetkisini kullanır.

Kural dışı boşluk nedir?

Kural koyucunun bilmeden ve istemeden bıraktığı boşluk türüdür.

Gerçek boşluk nedir?

Kanunda belli bir hukuki meselenin çözümüne ilişkin hiçbir hüküm bulunmaması durumudur.

Gerçek olmayan boşluk nedir?

Kural koyucu kanunda hukuki meselenin çözümü için bir düzenleme gerçekleştirmiştir, ancak bu düzenleme hukuki meselenin çözümü için yeterli değildir.

Hukuk boşluğu nedir?

Somut bir olaya uygulanacak yazılı veya yazısız hiçbir kuralın bulunmaması durumudur. Bu durumda hakim kendini kural koyucu gibi düşüneerek yani kendisi hukuk yaratarak sorunu çözer.

Emredici hukuk kuralları nedir?

Mutlak uyulması gereken kurallardır. Bu kurallara uyulmaması durumu karşımıza yokluk ve butlan olarak çıkar.

Yorumlayıcı hukuk kuralları nedir?

Yeteri kadar açık anlaşılmayan birden fazla anlamı olan hukuk kurallarını tanımlayan kurallardır.

Tanımlayıcı hukuk kuralları nedir?

Hukuki terimlerin ne anlama geldiğini açıklayan hukuk kurallarıdır.

Özel hukukun alt başlıkları nelerdir?

medeni hukuk, borçlar hukuku, ticaret hukuku, devletler özel (hususi) hukuku.

Kamu hukuku nedir?

Devletin kendi kurumları arasındaki veya devlet ile kişiler arasındaki kuralları belirleyen hukuk dalıdır.

Ä°cra nedir?

Kişinin suç içeren bir fiili gerçekleştirmiş olmasıdır.

Ä°hmal nedir?

Kişinin yapmış olması gereken bir davranışı yerine getirmemesinden kaynaklı suçun ortaya çıkmasıdır.

Taksir nedir?

Bilmeden ve istemeden suçun işlenmesidir.

Tam ehliyetsiz kime denir?

12 yaşından küçük çocuklar.

Vergi hukuku neyi inceler?

Kişilerin mali güçleri doğrultusunda devlete ödemeleri gereken parasal değerleri.

Yargılama (usul) hukuku neyi inceler?

Hangi davanın hangi mahkemelerce ve hangi yollarla karara bağlanacağını düzenleyen hukuk kurallarıdır.

Devletler genel (umumi) hukuku neyi inceler?

Devletlerin kendi aralarında veya uluslararası kuruluşların devletler ile var olan ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır.

Gerçek kişi nedir?

Sadece insanlardan ibarettir. Tam ve sağ doğum ile başlar, ölüm ve gaiplikle son bulur.

Gaiplik nedir?

Kişinin kaybolması durumunda mahkeme tarafından kişiliğin sona erdirilmesidir. Kişi ölüm tehlikesi içinde kaybolursa bir yıl sonra, normal durumda kaybolursa 5 yıl sonra gaip ilan edilir.

Ölüm karinesi nedir?

Ölümüne kesin gözüyle bakılmayı gerektirecek durumlar içersinde kaybolan kişinin ölmüş kabul edilmesidir.

Hak ehliyeti nedir?

Bir kimsenin haklardan ve borçlardan yararlanabilmesini ifade eder. Herkes cenin halinden itibaren tam ve sağ doğmak şartıyla hak ehliyetine sahiptir.Örnek:Kişilere miras kalabilmesi.

Fiil ehliyeti nedir?

Sahip olunan hakların kullanılabilmesidir.Örnek:Mirası harcama.

Türk medeni kanununa göre kadın ve erkekte olağan evlilik yaşı kaçtır?

17 yaşının doldurulmasıdır.

Tam ehliyetli nedir?

Ayırt etme gücüne sahip, kısıtlı olmayan, ergin kişiler.

Tam ehliyetsiz nedir?

Ayırt etme gücüne sahip olmayan kişilerdir, yaptıkları işlemler geçersiz sayılır.

Kamu hukuku tüzel kişileri nedir?

Kuruluşları, çalışmaları ve sona ermeleri tamamen kamu hukukuna göre düzenlenen tüzel kişilerdir.Örnek:Üniversiteler, belediyeler, köyler vb.

Özel hukuk tüzel kişileri nedir?

Bireyler tarafından özel hukuk esaslarına göre kurulan tüzel kişilerdir.Örnek:Vakıflar, dernekler, anonim ve limited şirketler.

Serbest kuruluş sistemi nedir?

Herhangi bir yerden izin almaksızın sadece ilgili yerlere bildirimde bulunarak tüzel kişiliğin oluşturulmasıdır.Örnek:Dernekler,siyasi partiler, sendikalar.

Siyasi partilerin tüzel kişiliğine hangi mahkemeler karar verir?

Normal mahkeme değil anayasa mahkemeleri.

Derneklerin fesih kararını kim verir?

Dernek genel kurulu.

İnfisah (dağılma) nedir?

Derneğin tüzel kişiliğinin herhangi bir işleme veya karara gerek kalmadan kendiliğinden sona ermesidir.

Edim nedir?

Borcun konusudur, borç ilişkisi dolayısıyla alacaklının borçludan isteyebileceği, borçlunun yapmakla yükümlü olduğu davranış biçimidir.

İcap (öneri) nedir?

Sözleşmenin doğmasını sağlamak üzere yapılan tekliftir.

Zaman aşımı sonucu borç ortadan kalkarmı?

Hayır ortadan kalkmaz, eksik borç haline gelir, alacaklının borcu devlet eliyle talep etme hakkını ortadan kaldırır.

Ä°fa nedir?

Borçlunun borcunu yerine getirerek borcun sona erdirilmesidir.

Ä°bra nedir?

Alacaklının borçluyla yaptığı bir sözleşme ile borcundan vazgeçmesidir.

Zaman aşımı nedir?

Belli bir süre içinde hakkını talep etmemiş olan alacaklının, alacağını dava yoluyla elde etme imkanını kaybetmiş olmasıdır.

Kusursuz imkansızlık nedir?

Mevcut bir borcun ifasının cebr-i icra yoluyla elde edilemeyecek hale gelmesidir.

Ticaret hukukunun alt dalları nelerdir?

Ticari işletme, şirketler, kıymetli evrak, sigorta, deniz hukuku.

Devletler özel hukuku nedir?

Farklı milletlerden olan insanlar arasındaki ilişkileri adil bir biçimde düzenlemeye çalışan hukuk kurallarıdır.

Negatif statü hakları nedir?

Devletin kişinin yaşama alanına dokunmadığı, negatif kalarak alanı bireysel özgürlüklere bıraktığı haklardır.Mülkiyet hakları bu bölümde düzenlenmiştir.

Dernek kurma hakkı ve toplantı ve gösteri yürüyüşü yapma hakkı kullanılırken devletten izin alınır mı?

Hayır izin alınmaz, bildirimde bulunulur.

En az kaç kişiyle devletten izin almaksızın dernek kurulur?

7 gerçek veya tüzel kişiyle.

Pozitif statü hakları nedir?

Devletin kişinin yaşama alanına müdahil olduğu ve pozitif etkide bulunmak adına bireylere imkanlar yarattığı haklardır.Eğitim hakkı bu bölümde düzenlenmiştir.

Aktif statü hakları nedir?

Kişilerin devlet yaşamına katılmalarını düzenleyen haklardır.Seçme ve seçilme hakkı bu bölümde düzenlenmiştir.

Yabancılara dilekçe hakkı ne zaman verilmiştir?

2001 yılında yapılan anayasa değişikliği ile.

Siyasi partilerin seçimlere girme şartı nedir?

41 ilde parti il ve ilçe başkanlıklarını oluşturmuş olmalılar.

Yasama yetkisinin genelliği nedir?

TBMM'nin istediği her konuyu Anayasaya aykırı olmamak şartıyla, istediği ayrıntıda düzenleyebileceğidir.

Yasama yetkisinin asliliği (ilk elliği) nedir?

Yasama organının bir konuyu, doğrudan doğruya, yani araya herhangi bir işlem veya organ girmeksizin düzenleyebilmesidir.

Yasama yetkisinin devredilmezliği nedir?

Anayasanın 7. maddesine göre yasama yetkisi türk milleti adına TBMM nin dir, bu yetki devredilemez. Bu durumun tek istisnası KHK lerdir.

TBMM kaç millet vekilinden oluşur?

550.

Genel seçimler üç durumda gerçekleşir, bunlar nelerdir?

Yasama dönemi sonunda (4 yıl), erken seçim (TBMM'nin istediği herhangi bir zaman), 45 gün içerisinde hükümet kurulmazsa veya kurulmuş hükümet güven oyu alamazsa Cumhurbaşkanı TBMM başkanına danışarak seçimleri yenileyebilir.

Genel seçimler hangi şartla ne kadar ertelenebilir?

Sadece savaş sebebiyle 1 yıl ertelenebilir.

Ara seçim nedir?

TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde boşalan üyeliklerin doldurulması için hangi ilin milletvekili yoksa o ilde yapılan seçimlere ara seçim denir.

Ara seçimlerin 3 kuralı nedir?

Genel seçimlerin üzerinden 30 ay geçmesi, genel seçimlere 1 yıl kala yapılamaz, bir yasama döneminde yanlızca 1 kere yapılabilir.

Sosyal hayatı düzenleyen kurallar hangileridir?

Din, ahlak, hukuk ve görgü kurallarıdır.

Ahlak kurallarının yaptırımı nasıl olur?

Manevi olur, kınama, ayıplama şeklinde.

Subjektif ahlak kuralları neyi belirleyen kurallardır?

Kişinin kendi nefsine göre nasıl davranması gerektiğini.

Objektif ahlak kuralları neyi belirleyen kurallar?

İnsanların birbirlerine karşı nasıl davranmaları gerektiğini belirler.

Hukuk kurallarını diğerlerinden ayıran temel özellik?

Maddi yaptırıma sahip olması.

Tazminat cezamıdır yaptırımmı?

Yaptırımdır, ceza değildir.

Yapılan işlem hukukun öngördüğü şekilde yapılmadığında yada işlem içinde hukukun aradığı şartların bazıları eksikse ne oluyor?

Hükümsüzlük.

Hükümsüzlük türleri neler?

Yokluk, butlan, tek taraflı bağlamazlık.

Yapılan işlem hukukun öngördüğü hiçbir şartı taşımıyorsa neticesinde işlem hukuken yapılmamış sayılıyorsa bu nedir?

Yokluk.

Resmi memur önünde yapılmayan evlilik neye girer?

Yokluk. Nikah memuru yok ortada.

Yapılan idari işlemin hukuka aykırı olduğundan kaldırılması nedir?

Ä°ptal.

Türk hukuk sisteminde hangi tür müsadere uygulanır?

Genel değil özel müsadere uygulanır bizde.

Herkesin vergi vermekle hükümlü olması nedir?

Genellik.

Vergide eşitlik ilkesi varmıdır?

Yoktur, herkesten eşit vergi alınmaz.

0-12 yaş ceza alırmı?

Almaz.

12-15 yaş ceza alırmı?

Ayır etme gücü varsa indirimli alır. Ayırt etme gücü yoksa ceza almaz.

15-18 yaş nasıl ceza alır?

İndirimli ceza alır.

Sağır ve dilsizlerin tam ceza ehliyeti ne zaman başlar?

21 yaşı doldurduğu zaman.

Medeni hukukun alt dalları neler?

Aile, Kişiler, Eşya, Miras, kodlaması akem.

Kamu hukukunun dalları neler?

Anayasa, idare, vergi, ceza, yargılama ve devletler genel hukuku.

Suçun unsurları nelerdir?

Kanuni unsur (tipiklik) , maddi unsur (hareket) , manevi unsur (kusurluluk)

Kanuni unsur için ne gereklidir?

Bir hareketin suç sayılması için kanunda yazılması.

Masumiyet karinesi nedir?

Suçu ispatlanana kadar herkes suçsuzdur.